Chế độ ký quỹ riêng và chế độ ký quỹ chéo là hai chế độ ký quỹ thường gặp trong giao dịch hợp đồng tương lai. Mỗi chế độ có đặc điểm riêng và được dùng cho các tình huống khác nhau.

1. Chế độ ký quỹ Riêng là gì?

1.1 Định nghĩa

Ở chế độ ký quỹ riêng, hệ thống sẽ phân bổ một mức ký quỹ nhất định cho một vị thế duy nhất để tách biệt rủi ro với các vị thế khác. Nếu bị ép thanh lý, người dùng sẽ chỉ mất toàn bộ số ký quỹ ở vị thế đó. Người dùng có thể bổ sung ký quỹ theo cách thủ công hoặc tự động để giảm thiểu rủi ro thanh lý cho một vị thế.

1.2 Tình huống áp dụng

1. Đối với người mới bắt đầu hoặc các nhà giao dịch thận trọng: Thị trường crypto rất dễ biến động. Người mới giao dịch có thể dễ dàng bị thanh lý khi giá thay đổi đột ngột. Chế độ ký quỹ riêng giới hạn thua lỗ chỉ ở một vị thế, giúp bảo vệ số dư vốn còn lại trong tài khoản.

Ví dụ: Bạn sử dụng 100 USDT để giao dịch hợp đồng BTC ở chế độ ký quỹ riêng. Nếu bị thanh lý, bạn cũng chỉ mất 100 USDT.

2. Khi giao dịch nhiều token hoặc nhiều chiến lược: Thích hợp với người giao dịch nhiều loại crypto (ví dụ: BTC, ETH, SOL) hoặc áp dụng nhiều chiến lược khác nhau (ví dụ: ngắn hạn, dài hạn, chênh lệch giá). Mỗi vị thế sẽ được quản lý riêng biệt.

Ví dụ: Khi bạn long BTC và short ETH cùng lúc. Chế độ ký quỹ riêng sẽ giúp ngăn thua lỗ ở vị thế này làm ảnh hưởng đến vị thế kia.

3. Khi thị trường biến động mạnh hoặc xảy ra sự kiện thiên nga đen: Các tài sản rủi ro cao (như LUNA) hay các sự kiện thiên nga đen (như cú sập ngày 12/03/2020) thường là nguyên khiến thị trường crypto lao hẳn theo một phía. Trong các tình huống cực đoan, chế độ ký quỹ riêng sẽ cô lập rủi ro trong một vị thế và bảo toàn số vốn còn lại trong tài khoản.

Ví dụ: Khi LUNA sụp đổ, chế độ ký quỹ chéo sử dụng toàn bộ vốn trong tài khoản của người dùng làm ký quỹ và điều này có thể khiến họ mất toàn bộ vốn. Chế độ ký quỹ riêng sẽ giới hạn thua lỗ chỉ trong vị thế cụ thể mà không ảnh hưởng đến các vị thế khác.

4. Đối với tài khoản nhỏ hoặc giao dịch thử nghiệm: Thích hợp cho người giao dịch vốn ít, muốn thử nghiệm các token hay chiến lược mới với mức rủi ro tối thiểu.

Ví dụ: Khi thử giao dịch hợp đồng với một token mới, bạn chỉ cần dùng số vốn nhỏ làm ký quỹ. Kể cả khi giá biến động mạnh, tài khoản vẫn được an toàn.

5. Khi giao dịch ngắn hạn với đòn bẩy cao: Thích hợp với giao dịch lướt sóng ngắn hạn hoặc giao dịch đòn bẩy cao (50x, 100x). Việc cô lập rủi ro cho phép người dùng chia nhỏ các vị thế mà không lo thua lỗ lan rộng.

Ví dụ: Khi bạn giao dịch hợp đồng BTC theo biểu đồ 5 phút, chế độ ký quỹ riêng sẽ đám bảo rủi ro mỗi vị thế được tách biệt, tránh cho thua lỗ vượt tầm kiểm soát.

6. Quản lý rủi ro chặt chẽ: Thích hợp với người dùng muốn kiểm soát chính xác rủi ro từng giao dịch, đặc biệt khi sử dụng đòn bẩy một cách thận trọng.

Ví dụ: Phân bổ một tỷ lệ phần trăm vốn cố định (ví dụ: 5%) cho mỗi giao dịch để giữ rủi ro luôn trong tầm kiểm soát.

1.3. Ưu điểm của Chế độ ký quỹ Riêng

1. Tách biệt các vị thế: Lãi Lỗ các vị thế không ảnh hưởng đến nhau. Trường hợp một vị thế bị thanh lý, tài khoản tổng thể vẫn an toàn.

2. Quản lý tài sản linh hoạt: Mỗi vị thế có thể quản lý riêng. Người giao dịch có thể điều chỉnh ký quỹ dựa trên mức rủi ro của từng vị thế, cho phép quản lý vốn linh hoạt hơn.

1.4 Ví dụ cho Chế độ ký quỹ Riêng

Người dùng có có 1,000 USDT trong tài khoản hợp đồng vĩnh viễn. Họ chọn chế độ ký quỹ riêng và sử dụng 100 USDT làm ký quỹ để mở vị thế 1,000 USDT với đòn bẩy 10x. Nếu thị trường biến động mạnh làm kích hoạt thanh lý, thua lỗ sẽ chỉ ở 100 USDT (chưa tính phí).

II. Chế độ ký quỹ Chéo là gì?

2.1 Định nghĩa

Ở chế độ ký quỹ chéo, toàn bộ vị thế của cùng một loại tài sản sẽ dùng chung nguồn ký quỹ. Trong trường hợp bị ép thanh lý, người dùng có thể mất toàn bộ số vốn ký quỹ của tài sản đó và tất cả những vị thế khác dùng chung số ký quỹ này.

2.2 Tình huống áp dụng

1. Sử dụng đòn bẩy cao để tối đa lợi nhuận: Khi giao dịch đòn bẩy cao, chế độ ký quỹ chéo sẽ sử dụng toàn bộ vốn trong tài khoản để chống chịu biến động, qua đó giảm thiểu rủi ro bị thanh lý. Lợi nhuận có thể được tái đầu tư để mở thêm vị thế, cho phép người giao dịch "chịu đựng" các đợt điều chỉnh ngắn hạn và thu về lợi nhuận lớn hơn.

Ví dụ: Long ETH với đòn bẩy 100x. Chế độ ký quỹ chéo cho phép mở vị thế lớn hơn bằng cách sử dụng toàn bộ vốn trong tài khoản.

2. Giao dịch theo xu hướng dài hạn: Thích hợp với người giao dịch có niềm tin vào xu hướng thị trường dài hạn (ví dụ: tin rằng BTC hoặc ETH sẽ tăng giá). Chế độ ký quỹ chéo giúp giảm thiểu rủi ro bị thanh lý do các biến động ngắn hạn gây ra.

Lợi thế của chế độ ký quỹ chéo nằm ở việc ký quỹ có thể chia sẻ linh hoạt. Toàn bộ số vốn trong tài khoản (bao gồm cả lợi nhuận chưa thực hiện) được sử dụng để chống chịu biến động giá, kéo dài “thời gian sống sót” của vị thế khi thị trường biến động. Điều này đặc biệt hữu ích với thị trường crypto đầy biến động hoặc khi bạn muốn giữ coin dài hạn, giúp tăng khả năng duy trì vị thế và giảm thiểu rủi ro thanh lý.

3. Phòng vệ trong thị trường đầy biến động: Ở chế độ ký quỹ chéo, chiến lược phòng hộ sẽ hiệu quả hơn nhờ vào việc dùng chung vốn trong tài khoản và cơ chế quản lý linh hoạt. Toàn bộ tài sản của bạn (số dư khả dụng + Lãi/Lỗ chưa thực hiện) sẽ được dùng làm ký quỹ chung, không bị tách biệt như chế độ ký quỹ riêng.

Khi phòng hộ, lợi nhuận và thua lỗ từ các vị thế long và short của cùng một cặp sẽ bù trừ cho nhau, giúp giảm bớt biến động chung của tài khoản và chia sẻ chung một mức giá thanh lý dự kiến. Chế độ ký quỹ chéo sẽ tự điều chỉnh ký quỹ linh hoạt, giúp giảm nguy cơ thanh lý khi giá chỉ tăng hoặc giảm một chiều.

2.3. Ưu điểm của Chế độ ký quỹ Chéo

1. Hiệu quả sử dụng vốn cao: Toàn bộ số dư khả dụng (bao gồm cả lợi nhuận chưa thực hiện và các khoản vốn khác) sẽ trở thành ký quỹ chung. Lợi nhuận có thể dùng để mở thêm vị thế, giúp cải thiện hiệu quả sử dụng vốn.

2. Thao tác đơn giản: Người dùng không cần phân bổ ký quỹ cho từng lệnh; linh hoạt trong việc phân phối ký quỹ.

3. Khả năng chống chịu biến động cao: Nếu một vị thế đang bị thua lỗ tạm thời, số vốn còn lại trong tài khoản sẽ tự động bổ sung vào ký quỹ để giảm nguy cơ bị thanh lý.

2.4 Ví dụ cho Chế độ ký quỹ Chéo

Người dùng có có 1,000 USDT trong tài khoản hợp đồng vĩnh viễn. Họ mở một vị thế hợp đồng ở chế độ ký quỹ chéo với 100 USDT. Do toàn bộ số dư tài khoản được dùng làm ký quỹ cho vị thế nên khi bị thanh lý, họ sẽ mất toàn bộ 1,000 USDT.

Lưu ý: Khi dùng chế độ ký quỹ chéo, nếu thị trường biến động cực đoan, thua lỗ lớn ở một đồng coin có thể khiến bạn mất toàn bộ số dư của đồng coin đó trong tài khoản.