Zdecentralizowane finanse (DeFi) przeżywają silne odrodzenie w 2025 roku. W lipcu całkowita wartość zablokowana (TVL) w protokołach DeFi wzrosła do najwyższego poziomu od trzech lat, osiągając 153 mld USD, co stanowi wzrost o 57% od kwietnia. Ten wzrost podkreśla zarówno dojrzałość infrastruktury DeFi, jak i rosnące zaufanie inwestorów.
W centrum tej ekspansji znajduje się „yield farming” (zarabianie na farmach), jeden z najpopularniejszych sposobów uzyskiwania zwrotów w DeFi. Poprzez dostarczanie płynności lub pożyczanie aktywów na platformach takich jak Aave, Compound, Uniswap lub PancakeSwap, inwestorzy mogą uzyskać dostęp do atrakcyjnych zysków, które często przewyższają te oferowane przez tradycyjne banki.
W połowie 2025 r. APY (roczny zysk procentowy) różni się w zależności od platformy i strategii. Depozyty w stablecoinach na Aave i Compound zazwyczaj przynoszą 5–15%, podczas gdy pule płynności na Uniswap i PancakeSwap często oferują 5–25%. Dla porównania, konta oszczędnościowe w tradycyjnych bankach zazwyczaj oferują tylko 1–3% rocznie, co pomaga wyjaśnić, dlaczego „yield farming” nadal przyciąga zarówno inwestorów detalicznych, jak i instytucjonalnych.
W tym przewodniku wyjaśnimy, czym jest „yield farming”, jak działa, jakie są główne strategie, czym różni się od stakingu i jakie kluczowe zagrożenia należy zrozumieć przed rozpoczęciem.
Czym jest „yield farming”?
„Yield farming” to sposób na uzyskanie pasywnego dochodu przez posiadaczy kryptowalut, poprzez wykorzystanie ich aktywów cyfrowych w protokołach zdecentralizowanych finansów (DeFi). Zamiast pozostawiać tokeny bezczynnie w portfelu, użytkownicy dostarczają je na rynki pożyczek, do pul płynności lub innych smart kontraktów w zamian za nagrody.
W swej istocie „yield farming” polega na dostarczaniu płynności. Kiedy deponujesz tokeny w protokole, są one blokowane w smart kontraktach, które zasilają handel, pożyczki lub inne operacje. W zamian możesz zarobić część opłat transakcyjnych, płatności odsetkowych lub nowo wyemitowanych tokenów.
Termin „farming” (rolnictwo) odzwierciedla ideę „uprawiania” zysków z aktywów w miarę upływu czasu. W przeciwieństwie do tradycyjnych bankowych kont oszczędnościowych, które generują stałe odsetki, nagrody z „yield farming” mogą znacznie się różnić w zależności od protokołu, deponowanych aktywów i ogólnych warunków rynkowych.
Praktyka ta stała się szczególnie popularna podczas „DeFi Summer” w 2020 roku, kiedy protokoły takie jak Compound i Uniswap zaczęły dystrybuować tokeny zarządzania do dostawców płynności. Dziś „yield farming” pozostaje jednym z głównych motorów aktywności użytkowników w DeFi, oferując możliwości, które wahają się od stosunkowo stabilnych strategii z umiarkowanymi zwrotami do wysoce złożonych konfiguracji z potencjalnie wyższymi, ale także bardziej ryzykownymi zwrotami.
Czytaj więcej: 10 najlepszych sposobów na zarabianie pasywnego dochodu na kryptowalutach w 2025 roku
Jak działa „yield farming”?
„Yield farming” umożliwia użytkownikom uczestnictwo jako dostawcy płynności (LPs) w zdecentralizowanych protokołach. Kiedy dostarczasz tokeny do platformy, są one blokowane w smart kontraktach, które zasilają handel, pożyczki lub inne operacje. W zamian otrzymujesz nagrody.
Źródło: CoinGecko
Oto jak działa cały proces yield farming:
Krok 1: Wpłata aktywów
Użytkownicy wpłacają kryptowaluty do protokołu DeFi. Na zdecentralizowanych giełdach oznacza to zazwyczaj zdeponowanie dwóch tokenów o równej wartości w puli płynności, natomiast na platformach pożyczkowych użytkownicy dostarczają pojedyncze tokeny, takie jak stablecoiny. Te depozyty dostarczają kapitału niezbędnego do handlu, pożyczania lub zapożyczania się.
Krok 2: Śledzenie swojej pozycji
Protokoły wystawiają różne formy dowodów w zależności od usługi. Na zdecentralizowanych giełdach użytkownicy zazwyczaj otrzymują tokeny dostawcy płynności (LP), które reprezentują ich udział w puli. Na platformach pożyczkowych depozyty bezpośrednio naliczają odsetki w czasie, bez tokenów LP. W obu przypadkach ten krok zapewnia, że pozycje i prawa użytkowników są rejestrowane w łańcuchu.
Krok 3: Otrzymywanie nagród
Jako dostawca płynności, zazwyczaj zarabiasz na dwa sposoby:
• Opłaty handlowe lub odsetki: Część opłat transakcyjnych na giełdach lub odsetki od pożyczkobiorcy na platformach pożyczkowych.
• Tokeny zarządzania: Dodatkowe zachęty, często w postaci tokenów zarządzania, poprzez proces znany jako wydobywanie płynności.
Krok 4: Wymiana aktywów
Użytkownicy mogą wycofać się w dowolnym momencie. Na giełdach tokeny LP są zwracane w celu odzyskania początkowego depozytu plus zgromadzone opłaty lub zachęty. Na platformach pożyczkowych użytkownicy po prostu wypłacają swoje dostarczone aktywa wraz ze zgromadzonymi odsetkami.
5 najlepszych strategii yield farming
Nie wszystkie rodzaje yield farming są sobie równe. Strategie różnią się złożonością, ryzykiem i potencjalnymi nagrodami. Oto najczęstsze typy:
1. Dostarczanie płynności – zarabiaj opłaty handlowe, dostarczając pary tokenów
Typy protokołów: Zdecentralizowana giełda (DEX), Automated Market Maker (AMM)
Dostarczanie płynności umożliwia zdecentralizowanym giełdom (DEX) działanie bez tradycyjnych ksiąg zamówień. Zamiast dopasowywać kupujących i sprzedających, DEX-y używają Automated Market Makers (AMM), które opierają się na formułach matematycznych, najczęściej "x * y = k", aby ustalać ceny tokenów na podstawie stosunku aktywów w puli.
Aby dostarczyć płynność niezbędną dla tego systemu, użytkownicy działają jako dostawcy płynności, deponując dwa tokeny o równej wartości, na przykład 1000 USD w ETH i 1000 USD w USDC, do wspólnej puli. Kiedy ktoś kupuje ETH za USDC, ETH opuszcza pulę, a USDC wchodzi, co automatycznie podnosi cenę ETH dla kolejnego handlu. Ten mechanizm zapewnia ciągłą płynność, podczas gdy ceny dostosowują się dynamicznie, aby odzwierciedlić podaż i popyt. Dostawcy płynności są kluczowi w tym systemie, ponieważ zapewniają, że tokeny są zawsze dostępne w puli do przeprowadzenia wymian, a w zamian otrzymują opłaty transakcyjne jako zachętę do dostarczania płynności.
Typowe zwroty wahają się od 5 do 25% APY, w zależności od wolumenu i zmienności pary handlowej. Pary stablecoinów zazwyczaj oferują bardziej stabilne zwroty w wysokości 5–10%, podczas gdy pary zmienne mogą generować wyższe nagrody, ale narażają użytkowników na nietrwałą stratę. Warunki rynkowe również odgrywają główną rolę: rynki byka zazwyczaj zwiększają wolumeny handlowe i przychody z opłat, podczas gdy rynki niedźwiedzia mają tendencję do ich zmniejszania. Niektóre platformy dodają tymczasowe zachęty bonusowe, aby przyciągnąć płynność, szczególnie w przypadku nowszych par tokenów, a nowsze projekty DEX ze skonsolidowaną płynnością pozwalają dostawcom bardziej efektywnie pozycjonować swoje fundusze.
2. Wydobywanie płynności – otrzymywanie tokenów zarządzania jako dodatkowych nagród
Typy protokołów: Zdecentralizowana giełda (DEX), protokół pożyczkowy i agregator zysku
Popularne platformy/projekty: Uniswap (UNI), SushiSwap (SUSHI), Balancer (BAL), PancakeSwap (CAKE), Compound (COMP), Aave (AAVE), Maker (MKR)
Wydobywanie płynności ewoluowało z tradycyjnego dostarczania płynności podczas „DeFi Summer” w 2020 roku, kiedy protokoły zaczęły dystrybuować tokeny zarządzania jako dodatkowe zachęty. Użytkownicy zarabiają podstawowy zysk (opłaty handlowe lub odsetki) plus natywne tokeny protokołu, ze zwrotami wahającymi się od 8 do 50% APY w zależności od wartości rynkowej tokena i stopy dystrybucji. Dystrybucja tokenów zazwyczaj odbywa się zgodnie z wcześniej ustalonymi harmonogramami emisji, a wiele protokołów wdraża malejące nagrody w czasie, aby zapewnić długoterminową stabilność.
Te tokeny zarządzania zapewniają prawa głosu do podejmowania decyzji w protokole, takich jak struktury opłat i nowe funkcje, pomagając w uruchamianiu nowych protokołów poprzez wczesne zachęty do przyjęcia. Jednak wartości tokenów mogą być bardzo zmienne i mogą spadać z powodu presji sprzedaży ze strony rolników, co sprawia, że kluczowe jest zrozumienie długoterminowej tokenomiki, a nie pogoń za krótkoterminowymi wysokimi zyskami. Udane wydobywanie płynności wymaga wyczucia czasu na wejście na rynek w okresach korzystnych cen tokenów i zrozumienia, kiedy zmieniają się stopy emisji, ponieważ wiele protokołów wdraża wydarzenia halvingu lub wygasania programów wydobywczych.
3. Pożyczanie i zapożyczanie – zarabiaj odsetki, dostarczając aktywa do protokołów pożyczkowych
Typy protokołów: Protokół pożyczkowy, Rynek pieniężny
Popularne platformy/projekty: Aave (AAVE), Compound (COMP), Maker (MKR), Euler (EUL)
Protokoły pożyczkowe działają jak zdecentralizowane rynki pieniężne, które wykorzystują algorytmiczne modele stóp procentowych, dostosowujące się automatycznie w zależności od podaży i popytu. Użytkownicy deponują aktywa kryptowalutowe w pulach pożyczkowych, które są następnie pożyczane przez innych do handlu lub arbitrażu, zarabiając odsetki, które zazwyczaj wahają się od 3-8% APY dla stablecoinów i 2-6% APY dla zmiennych aktywów, takich jak ETH. Odsetki są automatycznie kapitalizowane na większości platform, a stopy są aktualizowane w czasie rzeczywistym na podstawie współczynników wykorzystania, które zazwyczaj dążą do optymalnego wykorzystania w 80%.
Strategia ta oferuje najbardziej stabilne i przewidywalne zyski DeFi bez ryzyka nietrwałej straty. Stopy procentowe rosną, gdy wykorzystanie jest wysokie, aby przyciągnąć więcej pożyczkodawców, i maleją, gdy podaż przewyższa popyt. Wiele platform dystrybuuje również tokeny zarządzania do pożyczkodawców i pożyczkobiorców, zapewniając dodatkowy potencjał zarobkowy poza podstawowymi stopami procentowymi. Użytkownicy powinni monitorować wskaźniki wykorzystania, ponieważ wyjątkowo wysokie wykorzystanie (ponad 95%) może tymczasowo uniemożliwić wypłaty, a różne aktywa mają różne profile ryzyka, przy czym stablecoiny zazwyczaj oferują najbardziej przewidywalne zyski, jednocześnie utrzymując mniejszą ekspozycję na zmienność.
Czytaj więcej: Jakie są najlepsze protokoły pożyczkowe DeFi, na które warto zwrócić uwagę w 2025 roku?
4. Agregatory zysków i Vaulty - Zautomatyzowana optymalizacja zysków między protokołami
Typy protokołów: Agregator zysków, protokół Vault
Popularne platformy/projekty: Yearn Finance (YFI), Beefy Finance (BIFI), Harvest Finance (FARM), Badger DAO (BADGER)
Agregatory zysków funkcjonują jako zautomatyzowani menedżerowie portfeli, którzy nieustannie monitorują zyski w ekosystemie DeFi i alokują środki na najbardziej dochodowe okazje. Platformy te wykorzystują złożone algorytmy do zbierania nagród, zamiany ich na aktywa bazowe i reinwestowania wszystkiego w celu kapitalizacji zysków, zazwyczaj dostarczając 8-20% APY przy rocznych opłatach za zarządzanie w wysokości 0.5-2%. Zaawansowane agregatory wdrażają strategie, takie jak automatyczne zbieranie w optymalnym czasie, ochrona MEV i optymalizacja gasu, aby zmaksymalizować zyski netto dla użytkowników.
Automatyzacja eliminuje ręczny yield farming poprzez wdrożenie wyrafinowanych strategii, które są zbyt skomplikowane lub drogie pod względem gasu dla indywidualnych użytkowników. Działają one na wszystkich typach protokołów DeFi, w tym DEX-ach, platformach pożyczkowych i wyspecjalizowanych kontraktach farmingowych, zapewniając wygodę i często lepsze zyski dzięki profesjonalnemu zarządzaniu, jednocześnie dodając dodatkowe warstwy ryzyka inteligentnych kontraktów. Wiele agregatorów oferuje różne poziomy ryzyka, od konserwatywnych strategii stablecoinowych po agresywne podejścia multi-tokenowe, a niektóre wdrażają mechanizmy ubezpieczeniowe lub partnerstwa, aby zapewnić dodatkową ochronę użytkowników przed awariami inteligentnych kontraktów.
5. Zaawansowane strategie - Złożone podejścia multi-protokołowe dla doświadczonych użytkowników
Typy protokołów: Różne (integracja wielu protokołów, farming z dźwignią)
Platformy/projekty: Convex Finance (CVX), Yearn Vaults, Abracadabra, Alchemix
Zaawansowane strategie yield farming łączą wiele protokołów DeFi, aby zmaksymalizować zyski za pomocą metod, takich jak rekurencyjne pożyczanie, wykorzystanie tokenów LP jako zabezpieczenia lub zatrudnianie pozycji delta-neutralnych. Podejścia te mogą potencjalnie generować od 15% do ponad 100% APY, ale wymagają głębokiej wiedzy technicznej i aktywnego zarządzania na zdecentralizowanych giełdach, platformach pożyczkowych i rynkach instrumentów pochodnych. Sukces często zależy od precyzyjnego wyczucia czasu rynkowego, efektywnego zarządzania opłatami za gaz i silnego zrozumienia mechaniki likwidacji w wielu protokołach.
Wiele zaawansowanych strategii opiera się na dźwigni finansowej, która wzmacnia zarówno potencjalne nagrody, jak i ryzyko. Na przykład użytkownicy mogą stakować tokeny Curve LP w Convex, aby uzyskać zwiększone nagrody lub angażować się w pożyczanie rekurencyjne, pożyczając pod depozyty w celu rozszerzenia pozycji. Te konfiguracje wymagają monitorowania zmieniających się stawek nagród, zarządzania progami likwidacji i zrozumienia złożonej tokenomiki, takiej jak mechanizmy blokowania głosów. Z powodu wysokiego ryzyka i złożoności, strategie te są zazwyczaj odpowiednie tylko dla doświadczonych użytkowników ze znacznym kapitałem, którzy mogą aktywnie zarządzać pozycjami w wielu połączonych ze sobą protokołach.
Staking vs. Liquid Staking vs. Yield Farming: Jakie są kluczowe różnice?
Inwestorzy kryptowalutowi mają kilka sposobów na uzyskanie pasywnego dochodu, ale nie wszystkie strategie działają w ten sam sposób. Trzy najczęstsze to staking, liquid staking i yield farming. Każde podejście ma własne źródło nagród, poziom złożoności i ryzyka.
• Staking jest najprostszą opcją. Użytkownicy blokują tokeny bezpośrednio w blockchainie (takim jak Ethereum lub Solana), aby pomóc w zabezpieczeniu sieci i zarabiać nagrody z opłat transakcyjnych i emisji tokenów.
• Liquid staking to wariant stakingu. Użytkownicy nadal stakują tokeny, ale zamiast trzymać je zablokowane, otrzymują wymienialny „token płynnościowy” (taki jak stETH z Lido). Ten płynny token nadal zarabia nagrody za staking, a jednocześnie może być wykorzystywany w protokołach DeFi, co daje użytkownikom większą elastyczność.
• Yield farming jest bardziej skomplikowany. Użytkownicy dostarczają płynność bezpośrednio do protokołów DeFi, takich jak Uniswap, Aave czy Curve. Nagrody pochodzą nie tylko z opłat lub odsetek, ale także z dodatkowych zachęt, takich jak tokeny zarządzania. W przeciwieństwie do liquid stakingu, który rozszerza nagrody za staking, yield farming jest zbudowany wokół dostarczania płynności i niesie ze sobą większe ryzyko, takie jak nietrwała strata.
Poniższa tabela porównuje te trzy podejścia:
Ryzyka i rozważania dotyczące Yield Farmingu
Yield farming może generować wysokie zyski, ale wiąże się również z ważnymi zagrożeniami, które każdy inwestor powinien zrozumieć:
1. Nietrwała strata (Impermanent Loss): Dzieje się tak, gdy ceny dwóch tokenów, które udostępniasz do puli płynności, zmieniają się w różnym tempie. Im większa różnica w cenie, tym mniejsza może być wartość twojego udziału w puli w porównaniu z sytuacją, gdybyś po prostu trzymał te tokeny w swoim portfelu.
2. Ryzyko Smart Contractu (Smart Contract Risk): Protokoły DeFi działają na kodzie, a każdy błąd lub luka może zostać wykorzystana przez hakerów. Nawet renomowane platformy doświadczyły ataków, co sprawia, że ryzyko smart kontraktu jest jedną z największych obaw.
3. Ryzyko platformy (Platform Risk): Nie wszystkie projekty są wiarygodne. Niektóre protokoły mogą upaść z powodu złego projektu, podczas gdy inne mogą być jawnym oszustwem (często nazywanym „rug pull”), w którym deweloperzy znikają wraz z funduszami użytkowników.
4. Zmienność rynku (Market Volatility): Ceny kryptowalut mogą gwałtownie się wahać, a te ruchy mogą zniweczyć zyski nawet w pulach o wysokiej rentowności. APY na poziomie 20% może szybko zamienić się w stratę, jeśli wartość tokenów znacznie spadnie.
5. Ryzyko płynności (Liquidity Risk): Mniejsze lub nisko-wolumenowe pule mogą utrudniać wycofanie aktywów w odpowiednim czasie, szczególnie w okresach napięcia na rynku.
6. Ryzyko regulacyjne (Regulatory Risk): DeFi nadal działa w szarej strefie. Przyszłe regulacje dotyczące stablecoinów, pożyczek lub zdecentralizowanych giełd mogą ograniczyć dostęp do platform lub zmniejszyć zyski.
Przemyślenia końcowe
Yield farming stał się jednym z najpopularniejszych sposobów na uzyskanie pasywnego dochodu w zdecentralizowanych finansach. Dostarczając płynność lub pożyczając aktywa za pośrednictwem platform DeFi, inwestorzy mogą uzyskać dostęp do zysków, które często są znacznie wyższe niż w przypadku tradycyjnych oszczędności, a nawet stakingu.
Jednocześnie yield farming nie jest pozbawiony ryzyka. Czynniki takie jak nietrwała strata, zmienność rynku i luki w smart kontraktach oznaczają, że wysokie APY wiążą się z kompromisami. Kluczem jest staranne badanie, rozpoczęcie od wiarygodnych platform i inwestowanie tylko tych środków, które jesteś przygotowany zaryzykować.
Dla początkujących yield farming może być cennym sposobem na naukę działania DeFi, jednocześnie potencjalnie zdobywając dodatkowe nagrody. Przy odpowiednim podejściu i świadomości ryzyka, może służyć zarówno jako doświadczenie edukacyjne, jak i strategia inwestycyjna w ewoluującym świecie kryptowalut.
