„Depeg” stablecoina ma miejsce, gdy moneta powiązana z wartością 1 USD znacząco odbiega od tej ceny. Dzieje się tak z powodu szoków płynności, problemów z rezerwami/kontrahentami, błędów w wyroczniach/giełdach, awarii kodu/mechanizmu lub utraty zaufania. Depegi mogą być krótkotrwałe (kilka centów od 1 USD) lub katastrofalne (kilka centów za dolara). Aby zmniejszyć ryzyko: dywersyfikuj stablecoiny/emitentów, preferuj przejrzyste rezerwy i głęboką płynność, ograniczaj alokację, znaj swoje ścieżki wykupu i ustal wcześniej zaplanowane zasady wyjścia.
Kiedy „stabilne” monety tracą swoją stabilność, odczuwa to cały rynek kryptowalut. Stablecoiny mają być bezpiecznymi przystaniami, cyfrowymi dolarami dla traderów, użytkowników DeFi i inwestorów. Jednak historia pokazuje, że nawet te najbardziej zaufane mogą stracić swoje powiązanie. Podczas błyskawicznego krachu w październiku 2025 r. wartość stablecoinów przekraczająca 3,8 miliarda dolarów na krótko odbiegła od parytetu na głównych giełdach, co podkreśla, jak szybko zaufanie może się załamać pod wpływem stresu.
W tym przewodniku wyjaśniamy, dlaczego stablecoin traci swoje powiązanie, przedstawiamy przykłady znanych incydentów, jak wpływa to na portfele kryptowalutowe i co możesz zrobić, aby pozostać chronionym podczas zdarzeń depegu stablecoinów.
Czym jest depeg stablecoina?
Depeg stablecoina ma miejsce, gdy moneta zaprojektowana do utrzymywania wartości 1 USD znacząco odbiega od tej ceny, na przykład do 0,90 USD lub 1,10 USD, i nie udaje jej się szybko odzyskać. Kiedy depeg trwa godzinami lub dniami, może rozprzestrzeniać się na rynki DeFi, handlu i pożyczek, podważając zaufanie do szerszego ekosystemu kryptowalut.
Niewielkie wahania poniżej 1% są powszechne, ale przedłużające się luki lub gwałtowne spadki sygnalizują prawdziwy stres. Według Moody’s, między początkiem 2020 a połową 2023 roku miało miejsce ponad 1900 zdarzeń depegu, z czego 609 dotyczyło stablecoinów o dużej kapitalizacji.
Całkowita kapitalizacja rynkowa stablecoinów | Źródło: DefiLlama
Według OCBC, na październik 2025 r. rynek stablecoinów wzrósł do ponad 305 miliardów dolarów, zdominowany w dużej mierze przez emitentów wspieranych przez waluty fiducjarne, takich jak Tether (USDT) i USD Coin (USDC). Jednak stabilność nie jest gwarantowana; Moody’s odnotowało 1914 zdarzeń depegu do połowy 2023 r., z czego 609 dotyczyło głównych stablecoinów, większość z nich była krótka, ale kilka katastrofalnych, takich jak UST i USDR. Warto zauważyć, że strach związany z Silicon Valley Bank w marcu 2023 r. spowodował spadek ceny USDC do 0,8789 USD, zanim odbiła się po zapewnieniach o depozytach, podczas gdy załamanie Terra UST/LUNA w 2022 r. wymazało dziesiątki miliardów i trwale uszkodziło zaufanie do modeli algorytmicznych.
Jak stablecoiny utrzymują swoje powiązanie
Aby zrozumieć, dlaczego dochodzi do depegów, warto wiedzieć, jak utrzymywane są powiązania.
1. Stablecoiny wspierane przez waluty fiducjarne
Te stablecoiny utrzymują w rezerwie tradycyjne aktywa, takie jak dolary amerykańskie, bony skarbowe lub ekwiwalenty gotówki. Każda moneta jest idealnie wymienialna w stosunku 1:1. Przykłady to USDT i USDC. Arbitrażyści kupują, gdy cena jest niższa niż 1 USD i dokonują wykupu, lub sprzedają/emitują, gdy cena jest wyższa niż 1 USD, utrzymując ścisłe powiązanie.
2. Stablecoiny zabezpieczone kryptowalutami
Protokoły takie jak DAI wykorzystują nadmiernie zabezpieczone aktywa kryptowalutowe. Na każdy wybity 1 USD DAI może przypadać 1,50 USD+ w ETH lub zablokowanych aktywach. Jeśli wartość zabezpieczenia spadnie, automatyczne likwidacje utrzymują wypłacalność.
3. Algorytmiczne lub syntetyczne stablecoiny
Algorytmiczne stablecoiny opierają się na zasadach smart kontraktów i tokenach wtórnych, aby równoważyć podaż i popyt. Mogą szybko skalować, ale zależą od zaufania rynku; jeśli to zaufanie zostanie naruszone, powiązanie załamuje się.
4. Hybrydowe lub wspierane przez RWA stablecoiny
Niektóre nowsze stablecoiny posiadają stokenizowane aktywa świata rzeczywistego, takie jak nieruchomości lub krótkoterminowe obligacje. Chociaż są przejrzyste, ich płynność może zniknąć podczas fal wykupów, narażając posiadaczy na ryzyko depegu.
Dlaczego stablecoiny tracą powiązanie: 6 typowych przyczyn
Stablecoiny mogą stracić swoje powiązanie z wielu powodów, często wywołanych kombinacją stresu płynnościowego, wad technicznych lub paniki rynkowej. Oto sześć najczęstszych przyczyn depegów stablecoinów:
1. Szok płynnościowy: Ma to miejsce, gdy gwałtowny wzrost wykupów wyczerpuje rezerwy stablecoina lub pule płynności on-chain, tymczasowo spychając jego cenę poniżej 1 USD. Na przykład, USDR spadł do około 0,51 USD w październiku 2023 r. po wyczerpaniu jego płynnego bufora DAI podczas masowych wypłat.
2. Ryzyko rezerw lub kontrahenta: Kiedy rezerwy stablecoinów są przechowywane w bankach lub u depozytariuszy, którzy stają w obliczu niewypłacalności lub zamrożenia regulacyjnego, zaufanie użytkowników załamuje się. Godnym uwagi przypadkiem był USDC w marcu 2023 r., który spadł do 0,8789 USD po tym, jak 3,3 miliarda dolarów jego zabezpieczenia zostało uwięzionych w Silicon Valley Bank.
3. Awaria mechanizmu: Algorytmiczne stablecoiny zależą od wewnętrznych mechanizmów mint-and-burn, które mogą zawieść, gdy wykupy przyspieszają, powodując spiralę spadkową systemu. Najbardziej znanym przykładem jest Terra UST, który załamał się w maju 2022 r., wymazując dziesiątki miliardów, gdy jego mechanizm powiązania uległ awarii.
4. Błąd wyroczni lub giełdy: Wadliwe źródła danych lub płytkie księgi zleceń giełdowych mogą błędnie wyceniać stablecoiny, sprawiając, że wydają się one odłączone od powiązania, nawet jeśli zabezpieczenie pozostaje nienaruszone. W październiku 2025 r. USDe Etheny na krótko spadł do 0,65 USD na Binance z powodu lokalnego błędu wyceny, choć szybko odzyskał wartość gdzie indziej.
5. Luka płynności nowej monety: Nowo uruchomione stablecoiny często cierpią na brak głębokiej płynności i ścieżek wykupu, co czyni je niestabilnymi podczas początkowego handlu. Na przykład, USST spadł do 0,96 USD w ciągu kilku godzin od uruchomienia, ponieważ płytka płynność i spekulacyjna sprzedaż przytłoczyły wczesne rynki.
6. Panika rynkowa lub stres makroekonomiczny: Szersze wyprzedaże lub globalna niepewność mogą wywołać jednoczesne wykupy wielu stablecoinów, pogłębiając niestabilność rynku. Podczas spadku w październiku 2025 r. kilka wiodących stablecoinów na krótko odbiegło od swojego powiązania, gdy inwestorzy pospiesznie likwidowali pozycje.
Nawet najbardziej solidne stablecoiny mogą stracić swoje powiązanie, jeśli kilka z tych czynników wystąpi jednocześnie.
Przykłady depegów stablecoinów z prawdziwego świata
Przyjrzyjmy się kilku godnym uwagi przypadkom i temu, czego uczą inwestorów.
1. Ethena USDe: Październik 2025
USDe na Curve i Binance | Źródło: X
Podczas gwałtownego spadku rynku w październiku 2025 r. syntetyczny stablecoin Etheny, USDe, na krótko spadł do 0,65 USD na Binance, mimo że na innych platformach handlował blisko parytetu. Problem wynikał z wewnętrznej wyroczni cenowej Binance, która opierała się na płytkich danych z księgi zleceń, a nie na głębszych indeksach płynności. Pomimo dramatycznego wykresu, Ethena potwierdziła, że jej rezerwy zabezpieczone delta pozostały w pełni skollateralizowane, a wykupy nie zostały naruszone. Powiązanie odzyskało wartość w ciągu godziny, co podkreśla, jak błędy wyroczni specyficzne dla giełdy mogą wywoływać fałszywe depegi na niestabilnych rynkach.
2. STBL USST: Październik 2025
Depeg USST | Źródło: TradingView
Wkrótce po uruchomieniu stablecoin USST z protokołu STBL spadł do około 0,96 USD, napędzany płytką płynnością i wczesną sprzedażą spekulacyjną. Brak głębokiego wsparcia ze strony animatorów rynku sprawił, że nowy token był podatny na poślizgi i opóźnienia arbitrażowe. W odpowiedzi STBL nawiązał współpracę z Ondo Finance, aby zabezpieczyć USST aktywami USDY o wartości do 50 milionów USD, czyli stokenizowanym aktywem dochodowym z amerykańskich obligacji skarbowych, poprawiając przejrzystość zabezpieczeń i wiarygodność wykupu. Ten epizod pokazał, jak stablecoiny we wczesnej fazie często borykają się z lukami w głębokości i zaufaniu, zanim się ustabilizują.
Czytaj więcej: Jakie są najlepsze stablecoiny generujące zysk do zarabiania pasywnego dochodu w 2025 roku?
3. Real USD (USDR), protokół Tangible: Październik 2023
Depeg USDR | Źródło: Cointelegraph
W październiku 2023 r. USDR, stablecoin zabezpieczony stokenizowanymi nieruchomościami i DAI, spadł do około 0,51 USD po tym, jak masowe wykupy wyczerpały jego bufor DAI. Pozostałe zabezpieczenia, głównie niepłynne tokeny nieruchomości, nie mogły zostać sprzedane wystarczająco szybko, aby zrealizować wypłaty, co uwięziło wartość on-chain. Pomimo tego, że na papierze był nadmiernie zabezpieczony, powiązanie załamało się z powodu niedopasowania między płynnością aktywów a szybkością wykupu. Przypadek ten podkreślił, że „zabezpieczony” nie zawsze oznacza „płynny”, a stablecoiny powiązane z aktywami świata rzeczywistego nadal mogą zawieść pod wpływem stresu związanego z wykupami.
4. USD Coin (USDC): Marzec 2023
Depeg USDC | Źródło: Cybrid
W marcu 2023 r. 3,3 miliarda dolarów z ponad 40 miliardów dolarów rezerw USDC zostało tymczasowo uwięzionych w Silicon Valley Bank po jego nagłym upadku. Paniczna sprzedaż spowodowała spadek ceny USDC do 0,8789 USD, wymazując miliardy wartości rynkowej w ciągu kilku godzin. Gdy tylko organy regulacyjne zagwarantowały depozyty SVB, USDC szybko odzyskał swoje powiązanie, choć jego podaż skurczyła się o około 1,9 miliarda dolarów w ciągu nocy, gdy wykupy gwałtownie wzrosły. Incydent ten podkreślił, jak nawet stablecoiny wspierane przez waluty fiducjarne stoją w obliczu ryzyka kontrahenta i koncentracji bankowej, podkreślając potrzebę zdywersyfikowanych relacji depozytowych.
5. Terra UST / LUNA: Maj 2022
Depeg UST | Źródło: Chainalysis
Upadek algorytmicznego UST Terra pozostaje najbardziej destrukcyjną awarią stablecoina do tej pory. Kiedy zaufanie osłabło, posiadacze masowo wymieniali UST na LUNA, wywołując hiperinflacyjną pętlę sprzężenia zwrotnego, która doprowadziła do krachu obu tokenów. W ciągu kilku dni UST spadł z 1 USD do poniżej 0,10 USD, wymazując ponad 40 miliardów dolarów kapitalizacji rynkowej i destabilizując szerszy rynek kryptowalut. Wydarzenie to pokazało fatalną wadę czysto algorytmicznych modeli: gdy wykupy emitują więcej upadającego aktywa, odzyskanie staje się matematycznie niemożliwe.
Jak depeg stablecoinów wpływa na inwestorów kryptowalutowych
Depegi stablecoinów mogą rozprzestrzeniać się na cały ekosystem kryptowalut, wpływając nie tylko na posiadaczy tokenów, ale także na protokoły DeFi, giełdy i zaufanie rynku. Oto główne sposoby, w jakie wpływają na inwestorów:
• Utrata kapitału i zmienność: Gdy rzekomo stabilny aktyw handluje poniżej 1 USD, inwestorzy ponoszą natychmiastowe straty; na przykład, pozycja o wartości 10 000 USD spada o 1000 USD, jeśli cena spadnie do 0,90 USD.
• Łańcuchy likwidacji DeFi: Stablecoiny służą jako kluczowe zabezpieczenie na rynkach pożyczek i instrumentów pochodnych; nawet małe depegi mogą wywołać kaskadowe likwidacje w wielu protokołach.
• Zamrożenie płynności: Gdy animatorzy rynku wycofują się w stresie, spready handlowe poszerzają się, a wykupy spowalniają, co sprawia, że konwersja stablecoinów z powrotem na gotówkę staje się kosztowna lub niemożliwa.
• Erozja zaufania: Każdy depeg osłabia zaufanie do systemu, spychając traderów w kierunku „bezpieczniejszych” aktywów i powodując tymczasowe odpływy płynności z pul DeFi i giełd.
• Reakcja regulacyjna: Głośne depegi przyciągają uwagę regulatorów, często skutkując surowszymi przepisami dotyczącymi zgodności, które mogą ograniczać pary handlowe lub udział w DeFi.
Jak chronić swój portfel przed depegami stablecoinów
Depegi stablecoinów są nieprzewidywalne, ale możesz zmniejszyć ich wpływ, zarządzając ryzykiem i mądrze dywersyfikując. Oto dziesięć praktycznych kroków, które każdy trader i użytkownik DeFi może podjąć, aby zabezpieczyć swój portfel:
1. Dywersyfikuj stablecoiny: Unikaj koncentrowania wszystkich swoich środków w jednym aktywie. Połącz stablecoin wspierany przez waluty fiducjarne, taki jak USDC lub USDT, zdecentralizowany, taki jak DAI lub sDAI, oraz niewielką ekspozycję na opcje generujące zysk, takie jak USDe.
2. Preferuj przejrzystość i głębokość: Wybieraj stablecoiny, które oferują audytowane rezerwy, publiczne dane dotyczące zabezpieczeń i głęboką płynność on-chain za pośrednictwem platform takich jak Curve, Uniswap lub PancakeSwap.
3. Monitoruj ryzyka rezerw i bankowe: Bądź na bieżąco z informacjami o tym, gdzie przechowywane są rezerwy, czy to w bankach, skarbach państwa, czy funduszach rynku pieniężnego, i obserwuj wszelkie oznaki stresu kontrahenta lub interwencji regulacyjnej.
4. Ustal limity portfela: Traktuj stablecoiny jako krótkoterminowe instrumenty kredytowe, a nie ubezpieczoną gotówkę. Utrzymuj ich udział w granicach 10–30% swoich całkowitych aktywów, w zależności od apetytu na ryzyko.
5. Śledź głębokość rynku w czasie rzeczywistym: Obserwuj wskaźniki płynności na DeFiLlama lub Curve; gdy pula staje się obciążona w ponad 60% jedną monetą, sygnalizuje to brak równowagi i potencjalne ciśnienie depegu.
6. Ustaw alerty wyjścia: Używaj alertów cenowych do wczesnego działania; spadek poniżej 0,995 USD to ostrzeżenie, a poniżej 0,98 USD może uzasadniać wymianę na inny stablecoin lub główną kryptowalutę.
7. Weryfikuj kanały wykupu: Upewnij się, że możesz samodzielnie bezpośrednio wykupić stablecoiny, a nie tylko za pośrednictwem partnerów instytucjonalnych, ponieważ dostęp do wykupu jest często ostatnim zabezpieczeniem powiązania.
8. Unikaj dźwigni finansowej przy użyciu stablecoinów: Pozycje lewarowane lub yield farming ze stablecoinami mogą wzmocnić straty z depegu; utrzymuj konserwatywne poziomy marży i ściśle monitoruj punkty likwidacji.
9. Korzystaj z dostępnych narzędzi hedgingowych: Doświadczeni użytkownicy mogą chronić się poprzez krótkie pozycje, opcje lub pozycje delta-neutralne, które równoważą ekspozycję na depeg.
10. Śledź oficjalne ogłoszenia: W turbulencjach rynkowych polegaj na aktualizacjach emitentów, panelach giełdowych lub danych on-chain, zamiast na niezweryfikowanych twierdzeniach z mediów społecznościowych, które mogą szerzyć panikę.
Końcowe przemyślenia
Stablecoiny są niezbędne dla gospodarki kryptowalutowej, napędzając pary handlowe, pożyczki DeFi i rozliczenia on-chain. Jednak nie są wolne od ryzyka. Nawet monety najwyższej klasy mogą chwiać się pod wpływem stresu związanego z problemami bankowymi, płytką płynnością lub awariami wyroczni.
Dla inwestorów traktowanie stablecoinów jako „cyfrowych dolarów” bez zarządzania ryzykiem jest błędem. Najlepszą obroną jest dywersyfikacja, przejrzystość i czujność; monitoruj płynność, śledź aktualizacje emitentów i wcześniej zaplanuj swoją strategię wyjścia.
W kryptowalutach stabilność jest zdobywana, a nie zakładana.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące depegów stablecoinów
1. Co oznacza „depeg stablecoina” w kryptowalutach?
Oznacza to, że cena rynkowa stablecoina znacząco odbiegła od jego zamierzonej wartości; na przykład moneta o wartości 1 USD handluje po 0,90 USD.
2. Czy wszystkie depegi są niebezpieczne?
Niekoniecznie. Małe lub krótkotrwałe odchylenia często korygują się samoczynnie poprzez arbitraż. Ale duże, długotrwałe depegi, takie jak UST czy USDR, mogą trwale zniszczyć wartość.
3. Które stablecoiny niedawno straciły powiązanie?
Ostatnie przypadki to USDe, USST, USDC, UST i USDR, każdy spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak luki płynności, błędy wyroczni lub stres rezerw.
4. Jak mogę sprawdzić, czy stablecoin jest bezpieczny przed depegem?
Szukaj danych o rezerwach w czasie rzeczywistym, atestacji stron trzecich i głębokiej płynności on-chain. Unikaj tokenów z niejasnym zabezpieczeniem lub nieprzetestowanymi algorytmami.
5. Jaki jest najbezpieczniejszy typ stablecoina?
Historycznie, w pełni zabezpieczone walutami fiducjarnymi stablecoiny z audytowanymi rezerwami i solidnym mechanizmem wykupu, takie jak USDT i USDC, wykazywały najszybsze czasy odzyskiwania po wstrząsach.