Aktywowany w publicznych sieciach testowych przez październik i mający na celu wydanie na mainnet 3 grudnia 2025 r., Fusaka to kolejna główna aktualizacja Ethereum po Pectra, zaprojektowana w celu zwiększenia skalowalności rollupów przy jednoczesnym utrzymaniu wydajności węzłów sieciowych. Wprowadza Peer Data Availability Sampling (PeerDAS), koordynuje mini-forki typu Blob-Parameter-Only (BPO) w celu zwiększenia pojemności blobów między większymi hard forkami oraz dostosowuje domyślny limit gazu bloku do około 60 milionów za pomocą EIP-7935. Te zmiany łącznie mają na celu tańsze transakcje Layer-2, płynniejsze działanie węzłów i bezpieczniejszą ścieżkę do wyższej przepustowości.
Po przeczytaniu tego przewodnika zrozumiesz, czym jest aktualizacja Ethereum Fusaka, jak PeerDAS poprawia skalowalność, kiedy zostanie wprowadzona i jak użytkownicy, deweloperzy oraz inwestorzy mogą przygotować się na kolejną główną ewolucję Ethereum.
Czym jest aktualizacja Ethereum Fusaka?
Mapa drogowa aktualizacji Ethereum Fusaka i kluczowe funkcje | Źródło: Ethereum.org
Fusaka, nieformalnie łącząc „Fulu + Osaka", to skoordynowany pakiet około tuzina EIP mających na celu skalowanie Ethereum pod względem dostępności danych i pojemności wykonawczej, szczególnie dla rollupów L2, które publikują „blobs" danych do L1. Główną funkcją jest PeerDAS (EIP-7594), która pozwala węzłom pobierać małe próbki danych rollupów od peerów zamiast pobierania pełnych blobów, drastycznie zmniejszając zużycie przepustowości na węzeł i umożliwiając więcej przestrzeni na dane w czasie.
Poza PeerDAS, Fusaka pakuje forki BPO (Blob-Parameter-Only), które mogą zwiększyć cele/maksimum blobów bez pełnego hard forka, plus wzmocnienie bezpieczeństwa, np. limity na gaz na transakcję i fizyczny rozmiar bloku, oraz udogodnienia dla deweloperów jak precompile secp256r1 i opcode CLZ dla tańszych obliczeń on-chain. Domyślne ustawienia klientów dla limitu gazu są również koordynowane do około 60M za pomocą EIP-7935.
Kiedy zostanie uruchomiona aktualizacja Fusaka (Fulu + Osaka)?
Aktualizacja Ethereum Fusaka jest wdrażana w trzech fazach testowych przed oficjalnym uruchomieniem na mainnet w grudniu 2025. Każda aktywacja testnet pozwala deweloperom zweryfikować stabilność, wydajność i kompatybilność przed wprowadzeniem aktualizacji w całej sieci.
1. Testnet Holesky — Aktywowany 1 października 2025 (UTC): Pierwsze wdrożenie pomyślnie przetestowało podstawowe funkcje Fusaka, w tym zmiany limitu gazu bloku i wydajność walidatorów.
2. Testnet Sepolia — Aktywowany 14 października 2025 (UTC): Drugi test koncentrował się na PeerDAS, nowym systemie pobierania próbek danych Ethereum, i symulował wyższe limity gazu, aby upewnić się, że węzły mogą płynnie obsłużyć aktualizację.
3. Testnet Hoodi — Zaplanowany na 28 października 2025 (UTC): To będzie ostatnia próba przed aktywacją mainnet. Deweloperzy będą monitorować, jak PeerDAS współdziała z rzeczywistymi warunkami sieciowymi i weryfikować bezpieczeństwo systemu przy pełnej pojemności.
Jeśli wszystkie testy przebiegną zgodnie z planem, aktywacja mainnet jest planowana na 3 grudnia 2025, oznaczając oficjalne uruchomienie Fusaka. Główni deweloperzy potwierdzą dokładny slot bloku i epokę bliżej tej daty, gdy wszystkie zespoły klientów ukończą kontrole stabilności i końcową synchronizację.
Co zmieni się w ekosystemie Ethereum po wdrożeniu aktualizacji Fusaka?
Średnia liczba blobów na blok w sieci Ethereum | Źródło: Ethereum.org
Aktualizacja Fusaka to główny kamień milowy skalowalności, który uczyni Ethereum szybszym, tańszym i bezpieczniejszym dla wszystkich, od deweloperów rollupów po zwykłych użytkowników. Oto kluczowe ulepszenia, które ta aktualizacja może przynieść:
• Tańsze transakcje Layer-2: Rollupy jak Arbitrum i Optimism publikują pakiety transakcji do Ethereum jako „blobs". Z PeerDAS każdy węzeł sprawdza tylko ~12,5% danych bloba zamiast całego pliku, zmniejszając obciążenie i obcinając opłaty za publikowanie rollupów.
• Stopniowe zwiększenie pojemności: Mini forki BPO po uruchomieniu mainnet zaplanowane na 17 grudnia 2025 i 7 stycznia 2026 będą stopniowo zwiększać pojemność blobów z 9 do 15, a następnie do 21, zapewniając bezpieczne skalowanie.
• Wydajność i bezpieczeństwo sieci: Domyślne ustawienia klientów około 60 milionów gazu (EIP-7935), wraz z limitami na transakcję i limitem rozmiaru bloku 10 MiB, zapobiegają przeciążeniu sieci przy jednoczesnym zwiększeniu przepustowości.
Kluczowe EIP w aktualizacji Fusaka i co oznaczają dla Ciebie
Aktualizacja Fusaka łączy kilka Propozycji Ulepszeń Ethereum (EIP), które współpracują w celu poprawy skalowalności, wydajności i doświadczenia deweloperów. Oto najważniejsze z nich do zrozumienia i dlaczego są ważne:
1. EIP-7594: PeerDAS (Peer Data Availability Sampling)
To jest podstawowa funkcja Fusaka. Zmienia sposób, w jaki Ethereum weryfikuje dane rollupów, pozwalając węzłom sprawdzać małe próbki zamiast pobierania pełnych blobów danych. To drastycznie zmniejsza zużycie przepustowości, umożliwiając sieci mieścić więcej danych rollupów na blok i obniżać opłaty transakcyjne Layer 2 na łańcuchach takich jak Arbitrum, Optimism i Base.
Jak działa PeerDAS i dlaczego ma znaczenie dla aktualizacji Fusaka
Przegląd mechaniki PeerDAS | Źródło: Medium
Obecnie każdy węzeł Ethereum musi pobierać wszystkie dane rollupów (nazywane blobami), aby upewnić się, że są ważne i dostępne. Ten system działa, ale gdy sieci Layer 2 jak Arbitrum i Optimism publikują więcej danych, wywiera to duże obciążenie przepustowości i pamięci na węzły. Rezultatem jest wolniejsza synchronizacja, wyższe koszty sprzętu i limity dotyczące tego, jak bardzo sieć może się skalować.
System PeerDAS (EIP-7594) zmienia to poprzez wprowadzenie pobierania próbek danych. Zamiast pobierać wszystko, każdy węzeł sprawdza tylko małą, losową część danych bloba, około 12,5% (1/8) na węzeł zgodnie z obecnymi specyfikacjami. Gdy wystarczająco dużo węzłów zweryfikuje swoje próbki i wszystkie wyglądają dobrze, Ethereum może pewnie potwierdzić, że cały zbiór danych istnieje. To jak posiadanie setek recenzentów, z których każdy czyta kilka stron książki zamiast każdego czytającego całość.
Ta innowacja to przełom dla skalowalności. Poprzez zmniejszenie ilości danych, które każdy węzeł musi obsłużyć, Ethereum może bezpiecznie zwiększyć całkowitą pojemność danych poprzez nadchodzące forki BPO. Większa pojemność oznacza niższe opłaty rollupów, szybsze transakcje i mniej wąskich gardeł w czasie intensywnego ruchu. Dla użytkowników przekłada się to na tańsze swapy, minty i mosty na L2, a dla deweloperów otwiera drzwi do budowania jeszcze bardziej złożonych, bogatych w dane aplikacji.
2. EIP-7892: Forki BPO (Blob-Parameter-Only)
Zamiast czekać miesiące na kolejny duży hard fork, forki BPO pozwalają deweloperom stopniowo zwiększać pojemność blobów zaraz po Fusaka. Dwie mini-aktualizacje są już zaplanowane na 17 grudnia 2025 i 7 stycznia 2026, które zwiększą maksymalną liczbę blobów z 9 do 15, a następnie z 15 do 21. To zapewnia stały wzrost przestrzeni danych przy jednoczesnym utrzymaniu stabilności sieci między krokami.
3. EIP-7935: Domyślny limit gazu około 60 milionów
Aby obsłużyć dodatkową przepustowość, większość klientów Ethereum przejdzie z limitu 36 milionów do 60 milionów gazu. To nie jest sztywna zasada, ale skoordynowane ustawienie między klientami jak Geth, Nethermind i Erigon. Zwiększa pojemność bloku, podczas gdy nowe limity bezpieczeństwa zapobiegają zablokowaniu łańcucha przez pojedynczą transakcję.
Inne ulepszenia bezpieczeństwa i wydajności
Kilka mniejszych EIP koncentruje się na utrzymaniu bezpieczeństwa i wydajności sieci wraz ze wzrostem aktywności:
• Limit gazu na transakcję i limit rozmiaru bloku 10 MiB zapobiegają gigantycznym blokom spowalniającym sieć.
• Ograniczona opłata bazowa blob i dostosowania gazu MODEXP stabilizują koszty transakcji podczas intensywnych obliczeń.
• Deterministyczne wyprzedzenie proponenta daje walidatorom wcześniejsze powiadomienie o nadchodzących blokach, pomagając L2 osiągać niemal natychmiastowe potwierdzenia.
Te aktualizacje czynią infrastrukturę Ethereum bardziej odporną, przewidywalną i przystępną cenowo dla wszystkich uczestników.
Ulepszenia doświadczenia deweloperów
Fusaka wprowadza również ulepszenia jakości życia dla twórców:
• precompile secp256r1: Umożliwia portfelom używanie uwierzytelniania biometrycznego jak Face ID lub passkey, czyniąc onboarding bezpieczniejszym i prostszym.
• opcode CLZ: Zmniejsza koszty gazu dla złożonych obliczeń matematycznych, szczególnie w dowodach ZK, protokołach DeFi i aplikacjach gamingowych.
Razem te narzędzia czynią Ethereum bardziej przyjaznym dla deweloperów i otwierają drzwi dla projektów kontraktów inteligentnych nowej generacji.
Jak aktualizacja Ethereum Fusaka wpływa na różnych interesariuszy?
Dla deweloperów Layer-2 i aplikacji, Fusaka przynosi niższe koszty danych i szybsze czasy publikowania, wraz z nowymi narzędziami jak secp256r1 dla portfeli biometrycznych i CLZ dla efektywnych gazowo kontraktów inteligentnych. Monitorowanie użycia blobów pomoże zoptymalizować wydajność.
Dla operatorów węzłów i walidatorów, aktualizacja zarówno klientów wykonawczych jak i konsensusu przed 3 grudnia jest niezbędna. Po aktualizacji operatorzy powinni monitorować propagację bloków, pominięte sloty i metryki opłat blob, aby zapewnić stabilność. Dla codziennych użytkowników żadne działanie nie jest wymagane, ale możesz oczekiwać niższych, bardziej stabilnych opłat podczas swapowania, mintowania lub grania w sieci Layer-2, gdy pojemność blobów się zwiększy.
Jak przygotować się na aktualizację Ethereum Fusaka
Aktualizacja Fusaka to jeden z największych kamieni milowych skalowalności Ethereum, i chociaż większość prac technicznych dzieje się za kulisami, warto wiedzieć, jak możesz się przygotować w zależności od swojej roli w ekosystemie.
• Dla użytkowników Ethereum: Nie są potrzebne żadne działania ręczne. Po prostu upewnij się, że Twój portfel lub interfejs dApp jest zaktualizowany do najnowszej wersji. Po aktualizacji automatycznie skorzystasz z niższych opłat Layer-2, szybszych transakcji i płynniejszego doświadczenia podczas swapowania lub mintowania NFT.
• Dla deweloperów i operatorów węzłów: Zaktualizuj swoich klientów wykonawczych i konsensusu przed 3 grudnia 2025, aby zapewnić kompatybilność z siecią. Przetestuj swoje aplikacje na testnet Hoodi przed uruchomieniem, monitoruj metryki użycia blobów i przygotuj się na wykorzystanie nowych narzędzi jak PeerDAS, secp256r1 i CLZ dla lepszej skalowalności i doświadczenia użytkownika.
• Dla inwestorów i stakerów ETH: Bądź na bieżąco z postępami wdrażania mainnet i harmonogramami forków BPO. Ulepszenia Fusaka w zakresie wydajności danych i adopcji rollupów mogą wzmocnić długoterminowy popyt na Ethereum i przychody z opłat, czyniąc z tego kluczowe wydarzenie do obserwacji trendów rynkowych i zysków ze stakowania.
Jakie są ryzyka i kompromisy aktualizacji mainnet Fusaka?
Chociaż Fusaka to znaczący krok naprzód dla skalowalności Ethereum, wprowadza również nowe kompromisy projektowe, o których użytkownicy, deweloperzy i walidatorzy powinni być świadomi.
1. Ryzyko centralizacji w przechowywaniu danych: PeerDAS zmniejsza ilość danych, które każdy węzeł musi pobrać, pozwalając im sprawdzać tylko małe losowe próbki. Jednak mniejsza grupa węzłów „pełnych danych", zwykle prowadzonych przez dostawców infrastruktury lub operatorów stakingu, musi nadal przechowywać wszystko, aby utrzymać bezpieczeństwo sieci. Jeśli takich węzłów będzie zbyt mało, może to skoncentrować władzę i zmniejszyć decentralizację. Aby tego uniknąć, Fusaka zawiera środki bezpieczeństwa jak ograniczenia opłat, limity gazu i stopniowe zwiększenia blobów, aby utrzymać zdrową równowagę.
2. Kontrolowane zwiększenia limitu gazu: Możesz słyszeć plotki o skoku limitu gazu Ethereum do 150 milionów, ale tak nie jest. Zgodnie z EIP-7935, Fusaka tylko wyrównuje domyślne ustawienia klientów około 60 milionów gazu, zapewniając więcej pojemności bez obciążania sieci. Wszelkie dalsze zwiększenia będą zależne od rzeczywistych testów i danych o stabilności, zapobiegając przeciążeniom i utrzymując dostępność uczestnictwa w węzłach dla wszystkich.
Co dalej po aktualizacji Fusaka na mapie drogowej Ethereum 2.0?
Z Fusaka dostarczającym PeerDAS i forki BPO w celu rozszerzenia pojemności danych Ethereum, sieć przejdzie w następną fazę swojej mapy drogowej, „Glamsterdam", oczekiwaną gdzieś w 2026 roku. Ta aktualizacja będzie koncentrować się na udoskonalaniu skalowalności, poprawie doświadczenia użytkownika i zwiększeniu wydajności walidatorów po znaczących ulepszeniach danych wprowadzonych przez Fusaka.
Kluczowe priorytety dla Glamsterdam obejmują dalsze optymalizowanie danksharding, poprawę uczciwości MEV (Maximal Extractable Value) w ramach fazy The Scourge oraz uproszczenie operacji węzłów w ramach inicjatyw The Verge i The Purge. Razem te aktualizacje będą nadal zmniejszać koszty dla sieci Layer-2, usprawniać interakcje z portfelami i czynić Ethereum bardziej zrównoważonym dla długoterminowego wzrostu.
Podsumowanie
Aktualizacja Fusaka to kamień węgielny długoterminowej mapy drogowej skalowania Ethereum. Łącząc PeerDAS, forki BPO i optymalizację gazu, dostarcza bezpieczniejsze, szybsze i tańsze fundamenty dla rollupów i aplikacji zdecentralizowanych.
Jednak jak przy wszystkich głównych aktualizacjach sieci, użytkownicy i operatorzy węzłów powinni pozostać na bieżąco, monitorować wydajność sieci i przygotować się na krótkoterminową zmienność. Z Fusaka torującym drogę dla Glamsterdam i kolejnych etapów, Ethereum kontynuuje ewolucję w kierunku przyszłości wysokiej przepustowości, niskich opłat i bezpiecznej globalnej decentralizacji.